Halk Botaniği
Bitki Örtüsü
Giresun’da kıyı kesimlerinden itibaren 400-500 bazen 800 metrelere kadar yoğun bir kültürel bitki örtüsü hâkimdir. Bu örtünün büyük kısmı fındık bahçeleridir. Bu bahçelerin büyük kısmı orman alanlarından elde edilmiştir. Mor çiçekli orman gülü, sarı çeçekli orman gülü, çoban püskülü, siyah mürver, adi şimşir, ağaç sarmaşığı, yemişen, böğürtlen, çilek, yaban gülü ve engerek otu, çalı çiçeği, ılgın, karayemiş, defne ve şimşir Giresun ve çevresinin orman altı bitki çeşitleri arasında yer alır. Toprak üstü florası ise sürünücü, otsu ve soğanlı bitkiler ile mantarlardan oluşur. Bunların başlıcaları; şerbetçi otu, çeşitli çayır otları, eğrelti otu, çuha çiçeği, düğün çiçeği, yabani çilek, basur otu, ısırgan, kuzukulağı, geven, kekik, nane, çeşitli yosunlar, kardelen, zambak, salep, sıklamen ve mantarlardır.
Fndık dışında meyve ağaçları ile genellikle yapraklarını döken ağaçlar da vardır. Bu kesmde kızılağaç, akçaağaç, katın, gürgen, meşe, ıhlamur ve kestane gibi ağaçlara da rastlanır. Bunlardan yöre için en önemlisi olan fındık Giresun’un hem ekonomisinde hem yaşama biçiminde hem de mutfak kültüründe etkili olmuştur.
Yörede Bulunan Otsu Bitki Türleri
Acı Pelin, Andız, At Kuyruğu, Ayrık Otu, Anzer Çayı, Aslan Pençesi, Anason, Ballıbaba, Beşparmak Otu, Civan Perçemi, Çahır, Çalpa, Çayır Düğmesi, Çuha Çiceği, Çiçakl Hasırsazı, Deve Dikeni, Dadırak, Delibaş Dikeni, Dağ Reyhanı, Dam Koruğu, Erik Otu, Eşek Kangalı, Engerek Otu, Ebe Gümeci, Ekşi Yonca, Ekiş Kulak, Fiğ, Gümüş Düğme, Geven, Geyik Dili Eğreltisi, Gelincik, Hindiba, Hakiki Mine Çiçeği, Isırgan, İt Üzümü, Kanarya Otu, Kum Zambağı, Kardelen, Karahindiba, Kartal Eğreltisi, Katır Tırnağı, Kamış, Keten, Kuş Üzümü, Koyungözü, Kedipençesi, Lapaza Çiçeği, Mercanköşk, Mayasıl Otu, Menekşe, Nohut, Nilüfer, Orkide(Salep), Oğulotu, Orman Sarmaşığı, Papatya, Pişik Geveni, Pıtrak, Su Sümbülü, Su Nanesi, Süsen, Sıtma Otu, Su Teresi, Su Soğanı, Sığır Kuyruğu, Solucan Eğreltisi, Sütleğen, Sinir Otu, Sığırsazı, Sivri Hasırotu, Şalba, Tüylü Çay, Tırfıl, Üçgül, Yabani Kına Çiçeği, Yüksük Otu, Yarpuz, Yer Sarmaşığı, Yabani Çilek, Yivdin, Yakı Otu, Yabani Gül, Zambak.
İlaç Yapımında Kullanılan Bitkiler
Bütün Doğu Karadeniz gibi Giresun ili de bitki çeşitliliği bakımından çok zengin bir ilimizdir. Yörede yetişen ve halk hekimliğinde kullanılan bitkilerle ilgili bir listeye aşağıda yer verilmiştir. Halk bilgisi gözlem ve sözlü aktarımlarla günümüze ulaşmıştır. Bölgede bu konuyla ilgili çalışmalara devam edildikçe listeye başka bitki adları da eklenecektir.
İlaç yapmınında kullanılan bitkiler: Civanperçemi, damarotu, evelikotu, galdirik, ısırgan, karalahana, karayemiş, maydanoz, mürver, ormangülü, ormansarmaşığı, öksürükotu, patates, pisikulağı, sarımsak, soğan, şekerciboyası, taflan, yayla çiçeği
Yöre Ağızlarında Bitkilerle İlgili Adlandırmalar
Acımuk: Maydanoz
Âdarı: Beyaz mısır
Ahlat: Yabani armut
Akboğan: Muşmula çekirdeği
Akgelberi: Bir çeşit beyaz fasulye
Akunduk / Akunduruk: Çam sakızı
Alaf: Ot ve benzeri yeşillik
Alapakla: Beyaz ve kahverengi renkleri olan bir tür fasulye
Angur: Hıyar
Anuk: Nane
Avu: Ormangülü
Bezene: Bezelye
Böce: Kuru fasulye
Böğülce: Börülce, fasulye
Bürük: Sarmaşık, orman sarmaşığı
Calas: Yeşil fasulye
Çeküm: Ökse otu
Çömen: Otluk
Çöven / Çüven: Meyan kökü
Domal: Barbunya
Dombak: Kestane
Domuzaşağı: Kökleri zehirli ve yuvarlak bir bitki. Balık avlamakta yem olarak da kullanılır.
Gabalak: (L. Tussilago farfara) Geniş yaprakları olan ve genelde güneş görmeyen sulak arazide yetişen bir bitki. Çiçeklerinden öksürüğe karşı ilaç yapıldığı için öksürük otu adıyla da bilinir. Yüksek kesimlerde yetişen bu bitki genelde Mayıs ayında toplanarak boru şeklindeki kokulu sapları yemek yapımında kullanılır.
Gabartdak: Olgunlaşmamış (yeşil) incir
Galdirik: (L. Trachystemon orientalis) Kaldirik, hotan ve tomari adlarıyla da bilinen, yemek yapımında kullanılan bir yabani bitki türü. Baharda yaprak sapları haşlanarak kızartma ve kavurma şeklinde yenilir
Garduf: Patates
Gostil: Patates
Güllük: Eğrelti otu
Hoşuran (Hoşkıran): (L. Chenopodium album) Mısır tarlalarında kendiliğinden yetişen, yemeği de yapılan geniş yapraklı bir çeşit ot
Höngül: Şalgam
Kürül: İri taneli bezelye
Mendek: Semizotu
Melucan: Dikenucu, gıcırdikeni (L. Smilax excelsa)
Mudul: Tomurcuk
Pancar: Karalahana
Pelit: Meşe ağacı
Pelit düde: Meşe palamudu
Pezük: Pazı benzeri bir sebze
Sırgan: Isırgan otu
Tirmit: Bir mantar çeşidi
Tomşak: Karanfil, tomurcuk
Töngel: Muşmula
Yaykın / Yeykin: Kızılağaç