Giyim, Kuşam Süslenme
Günlük yaşamda kullanılan giysilerde kırsal ve şehirsel alanlarda benzerlik söz konusudur. Yöre içerisinde farklı halk topluluklarının varlığına bağlı olarak da çeşitlilik göstermiştir. Gürcü kültürünün görüldüğü çevre köylerde geleneksel kıyafetlerin düğün, eğlence gibi etkinliklerde giyildiğini görmek mümkündür. Yakın geçmişte her kadının geleneksel giysileri bulunurdu. Düğünlerde, yaylaya çıkış ve iniş eğlencelerinde kadınlar özellikle geleneksel kıyafetler giyerlerdi. Geleneksel kadın giysilerinde kırmızı, yeşil ve sarı renkler hâkimdir. Şavşat köylerinde son 20-25 yıldır kuşak dokumacılığı yapılmamaktadır.
Geleneksel giyim-kuşam kültürünün izlerini yaşlı nüfusta görmek mümkündür. Yaşlı erkeklerin genellikle pantolon, gömlek ve ceketten oluşan giysileri çoğunlukla yünlü kalın kumaşlardan yapılmış ve koyu renkli olmaktadır. Giysilerinin altından içlik adı verilen yünlü giysiler giyilmektedir. Başları takke veya kasket adı verilen başlıklar ile örtülüdür. Yaşlı kadınlar ise genellikle etek ile kazak veya bluzdan oluşan elbiseler giyinmekte ve üstlerine hırka almaktadırlar. Peştamal adı verilen eteğin ön kısmına bağlanan önlüğe nadiren rastlanmaktadır. Yaşlı kadınların başları genellikle örtülüdür. Yaşlılar genellikle yün ipliklerden elde dokunmuş çorap giymektedir.
Kadın Kıyafetleri
Giyim-kuşam maddi kültürün önemli unsurlarından biridir ve bir kültür bölgesinin karakterini tanımlayabilir. Ülkemizde şalvar, ehram gibi yöresel kıyafetler ile forma, yelek, önlük, peştamal gibi mesleki kıyafetler bunlardan bir kaçıdır. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte otantik eşyalar önemini korumakla birlikte azalmaya ve kaybolmaya yüz tutmuştur. Yörede modern yaşamla birlikte eski giyim unsurlarını gösteren örnek bulmak güçleşmiştir (Bulut vd, 2014: 314).
Kadın giysileri kadının sosyal yaşantısı, evlilik durumu, çalıştığı iş koşullarına göre değişiklik göstermiştir. Mevsimlik, iş, düğün bayram kıyafetleri gibi. Giysilerde çok renklilik, parlak kumaşlar ve süslemeler çeşitlilik gösterir.
Başlıklar: Kadınlar başlarına yazma, eşarp, ehram, çit, leçek şeklinde adlandırılan giysiler giymektedir. Bunlar farklı renklerde, işlemeli veya sade olabilirdi.
Giyim-kuşam tarzında başörtüsü şekilleri kadınların medeni durumuna göre çeşitlilik göstermektedir. Orta yaş üstü ve evli kadınlar başörtüleri üzerinden çit adı verilen bir başka yazmayı dar bir şekilde katlayarak bağlamaktadır. Yeni evlenen kadınların ağızlarını kapatacak şekilde örtünmeleri ailesindeki büyüklerine karşı saygının bir ifadesi olarak yorumlanır. Giysiler, başörtüleri pul, boncuk işlenerek süslenmektedir.
İç etek-fistan: Omuzlardan diz altına kadar olan uzun entaridir. Beli lastikli ve alt etekleri fırfırlı ve düz şeklinde dikilirdi. Çoğunlukla beyaz kumaşlardan dikilir.
Kuşak: Koyun yününden ve yaklaşık 3 m uzunluğunda dokunurdu. Tamamen sarı renkte ve her iki kenarının uç kısımlarında küçük boyutlarda ve farklı renklerde işlemeler yapılırdı. Kırsal kesimde hayatlarını sürdüren kadınların tarım ve hayvancılık gibi güç gerektiren işlerde çalışmaları bel sağlığını korumalarını gerektirmiştir. Kadınların belkemiğini korumak ve sıcak tutması amacıyla bellerine kuşak dolamışlardır. Belin üzerinden üçgen şeklinde bağlanan kuşağın uzun kısmı sağ tarafa çevrilir. Kuşakların çoğunlukla sarı renkte olmasının nedeni dokumada kullanılan beyaz yünün bu renk dışında en kolay renklendirileceği rengin sarı olmasıdır. Kuşak dokunduğu dönemlerde 8-12 liraya dokutturulurdu.
Forka entari (kadın horon kıyafeti) Genellikle kadife bezden yapılan altlı üstlü bütün haldedir. Hâkim yaka, önden düğmeli, omuzda 1 cm kırmalı ve etek kısmında 15-20 cm uzunluğunda kırmalı dikim, kol ağızlarında tek düğme bulunur. Kol manşetleri ve eteğin alt kırmasının (etek farbası) üstünde şerit halinde farklı bir kumaş şerit şeklinde dikilmiştir.
Üç etek: Genelde kırmızı renkte olup, desenli veya düz kumaşlardan dikilir. Boğazdan topuklara kadar uzanırdı. Belden yukarı olan kısmı kapalı ve uzun kolları vardır ve ön kısmı bele kadar açıktır. Belden aşağı olan kısımda yanlardan uzun yırtmaçla üç parçadan oluşur. Şavşat ve Ardanuç yörelerinde giyilir. Kadifeden dikilir, arka ve yan taraflardan sarkan parçalardan oluşurdu.
Sıkma-Cepken: Genellikle üç etek üzerine giyilen ve yelek olarak kullanılan giysidir. Uzun kolludur ve soğuk havalarda daha çok giyilir.
Kemer: Özellikle düğün ve bayram günlerinde kadınlar bellerine gümüş kemer takmakta idi. Ailelerin ekonomik durumuna göre gümüş kemer yerine pirinç ve benzer kemerler kullanılmıştır.
Çarık-Çapula-Yemeni: Hayvan derisinden ayak ölçüsüne göre ve topuksuz şekilde dikilen ayakkabıdır. Önden yapılan bağcıkları uzun olur ve çorap üzerinden sarılarak bağlanır. Çapula ise mes türünde, ev ve dolayında giyilen ayakkabıdır.
Büzma, büzme: Kadınların önden iliklemeli ve bütün halinde giydikleri elbiselerdir. Kırmızı, yeşil, sarı çoğunlukta olmak üzere farklı renklerde dikilmektedir. Genellikle eğlencelerde, festival ve düğünlerde giyilmektedir.
Penez: Altın veya gümüş liraların sıra ile bir kurdaleye bağlanıp boyuna takılan, bazen ortalarında en büyüğü olan (beşibirli) beşibiryerde adı ile bilinen takıdır (Halk Oyunlarıyla Artvin, 1994).
Erkek kıyafetleri
Erkek giysilerinde hâkim renk siyah ve koyu renklerden oluşmuştur. Laz kıyafeti olarak da bilinen baştan aşağıya siyah erkek kıyafeti XVI. Ve XVII. Yüzyıllarda korsan ve dağ haydutlarının kılığı iken yaygınlaşmış ve yörenin milli kıyafeti olmuştur. Başta uçları özel biçimde düğümlenen kabalak-kukul, sırtta gömlek ve kara cepken, Anadolu’da poturu veya donu olarak bilinen ağ kısmı pileli, bacak kısmı dar bir şalvar türüdür (Koçu:1967).
Kabalak: Başa bağlanan ve siyah renkte olup etrafı sarı sırma işlemeli olan bir tür başlıktır. Kuy denilen tezgâhlarda dokunan şal ile farklı giysiler yapılırdı. Şaldan yapılan kabalak, kaşkola benzemektedir.
Gömlek-Köynek: Bir iç giysi olarak kullanılan gömlek, hâkim yakalı ve uzun kollu idi.
Cepken- Çaka-Coka: Siyah şaldan dikilen, yakalık kısmı olmayan ve beli iple sarılan bir tür cekettir. Yün dokuması bir kıyafettir.
Tuman-Potur: Bel kısmı büzmeli, arka tarafı geniş şekilde büzgülüdür. Ayağa doğru gittikçe daralır. İngiliz kilotu da denilen üst kısmı geniş paça kısmı dar bir tür pantolondur.
Sako-Aba: Yün veya kıldan el tezgâhlarında dokunan kumaştan yapılan palto görevi gören giysidir.
Çorap: Yün çorap da denilen çizme veya çarık giyimine göre boyları değişen çoraplardır. Farklı desenlerde veya düz renkte olabilir.
Çizme: Genellikle boyu dizlere kadar uzanır ve köse ve deriden yapılır.
Kemer: Kalın meşin ve deriden yapılır. Kılıç, kama gibi silahların kemere tutturulup taşınmasını sağlar.